دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی: نسبت‌ ها + زمان‌ های کارپذیری

دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی

دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی، یک راهکار معدنی و پایدار برای مهار نفوذ آب، رطوبت و محلول‌های مهاجم در آجر، سنگ، بلوک سیمانی و ملاتهاست. این نوشته با لحنی فنی اما روان، تمام چیزی را که برای انتخاب، نسبت‌دهی، کارپذیری زمانی، اجرا و کنترل کیفیت لازم دارید، مرحله‌به‌مرحله جمع‌بندی می‌کند؛ به‌نحوی که هم تیم فنی و هم کارفرمای آگاه بتوانند تا انتهای مقاله را با اشتیاق دنبال کنند.

دوغاب سیلیکاتی چیست؟

دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی مخلوطی بر پایه سیلیکات‌های قلیایی (معمولاً سیلیکات سدیم یا سیلیکات پتاسیم) است که با افزودن پرکننده‌های معدنی ریزدانه و گاه شتاب‌دهنده‌ها، به ژل سیلیکاتی نامحلول تبدیل می‌شود. این ژل در خلل‌و‌فرج و درزها تشکیل شبکه‌ی معدنی داده و مسیرهای نفوذ را مسدود می‌کند، بدون آن‌که «نَفَس‌کِشی» (قابلیت عبور بخار) بستر بنایی را به‌طور افراطی مختل کند.

آب‌بندی درزهای بنایی چرا؟

دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی زمانی اهمیت پیدا می‌کند که با مشکلاتی مثل نفوذ آب باران، تراوش رطوبت از نمای آجری، نم‌زدگی دیوار زیرزمین، ترک‌های مویی در بندکشی یا نفوذ یون‌های مهاجم در بلوک سیمانی روبه‌رو باشید. مزیت اصلی رویکرد سیلیکاتی، معدنی بودن سامانه، چسبندگی مناسب روی مصالح سیلیکاته (آجر/سنگ/ملات)، مقاومت قلیایی بالا و سازگاری با چرخه‌های تر و خشک است.

انتخاب سیلیکات مناسب

انتخاب پایه‌ی قلیایی در دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی به چهار عامل بستگی دارد: بستر، در معرض بودن نما، ریسک شوره‌زدگی و الزامات رنگ/فینیش.

• سیلیکات سدیم (مایع یا پودری): رایج، اقتصادی، واکنش‌پذیری خوب. در صورت مدیریت‌نکردن نسبت‌ها و آب‌شویی، خطر شوره (efflorescence) بیشتر از پتاسیم است.

• سیلیکات پتاسیم: هزینه‌ی بالاتر اما شوره‌زایی کمتر و سازگاری مطلوب‌تر با نماهای سنگ طبیعی یا آجر نما. برای پروژه‌های حساس به ظاهر، در دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی گزینه‌ای حرفه‌ای‌تر است.

نکته: برای نماهای بسیار تیره یا سنگ‌های حساس، همیشه یک «نمونه‌ی موضعی» بزنید تا تغییر تُن یا اثر سطحی کنترل شود.

نسبت‌های اختلاط بهینه

نسبت‌های زیر «دامنه‌ی پیشنهادی» هستند؛ بسته به دانسیته‌ی محلول سیلیکات، ماژول (SiO₂:M₂O)، دمای محیط و اندازه‌ی درز، لازم است در کارگاه نمونه‌سازی کنید. نسبت‌ها برحسب جرم ارائه شده‌اند:

طرح A (پایه‌سدیمی اقتصادی):

• محلول سیلیکات سدیم 38–42% جامدات: 1.0

• آب تمیز: 0.25 تا 0.50 (برای تنظیم ویسکوزیته)

• پُرکننده ریزدانه سیلیسی (آرد سیلیس/میکروسیلیس): 0.6 تا 1.2

• شتاب‌دهنده ژل‌زایی (سدیم آلومینات یا بسته‌ی تسریع‌کننده مطابق دیتاشیت): 0.02 تا 0.05

طرح B (پایه‌پتاسیمی کم‌شوره):

• محلول سیلیکات پتاسیم 30–40% جامدات: 1.0

• آب تمیز: 0.20 تا 0.40

• پُرکننده ریزدانه واکنشی/بی‌اثر (میکروسیلیس، سیلیس آردی): 0.7 تا 1.0

• تسریع‌کننده ملایم: 0.01 تا 0.03

طرح C (تزریق بسیار ریزدرز):

• محلول سیلیکات (Na/K): 1.0

• آب: 0.30 تا 0.60

• بدون پرکننده یا تنها 0.1 تا 0.2 از میکروسیلیس بسیار ریز

• تسریع‌کننده برحسب هدف ژل‌تایم

هدف از نسبت‌دهی در دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی، رسیدن به ویسکوزیته‌ای است که درزهای 0.2 تا 3 میلی‌متر را به‌خوبی پر کند، بدون آب‌انداختگی محسوس و بدون انسداد زودهنگام پمپ/سوزن.

زمان‌های کارپذیری و گیرش

«کارپذیری» (Pot Life) همان بازه‌ی زمانی است که دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی پس از اختلاط، هنوز قابلیت تزریق/ماله‌کشی دارد. این زمان تابع دما، ماژول سیلیکات، جامدات، نوع تسریع‌کننده و نسبت آب است.

• در 20–25°C: 20 تا 40 دقیقه (طرح‌های متعارف)

• با تسریع‌کننده قوی: 5 تا 15 دقیقه

• در دمای پایین 5–10°C: 30 تا 60 دقیقه (اما رشد مقاومت کندتر)

• در گرما 30–35°C: 10 تا 20 دقیقه (از قبل برنامه‌ریزی و بچ‌های کوچک‌تر آماده کنید)

ژل‌تایم هدف: برای تزریق درزهای بنایی معمولاً 10–25 دقیقه کافی است؛ برای ماله‌کشی سطحی، 20–40 دقیقه کنترل‌پذیرتر است. همواره ژل‌تایم را با «آزمون شیشه‌ی ساعت» یا «فنجان کوچک» در کارگاه بسنجید.

آماده‌سازی بستر و درز

برای موفقیت دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی، آماده‌سازی ۵۰٪ راه است:

1. پاک‌سازی مکانیکی: زدودن بندکشی پوک، گرد و غبار، جلبک/قارچ، رنگ پوسته‌شده.

2. شست‌وشو و آب‌رسانی کنترل‌شده: درزها کمی مرطوب اما بدون آب آزاد باشند؛ این به نفوذ بهتر کمک می‌کند.

3. بازبینی عرض و عمق درز: تعیین روش اجرا (تزریق با پکر، ماله‌کشی، قلمو-اشباع) بر پایه‌ی اندازه درز.

4. مسدودسازی موقت منافذ پشتی: برای جلوگیری از خروج دوغاب، پشت درزهای سرتاسری را در صورت دسترسی مهار کنید.

رویه اختلاط مرحله‌به‌مرحله

دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی به اختلاط تمیز و پیوسته نیاز دارد:

• مخزن تمیز، همزن دور پایین (300–600 rpm).

• ابتدا آب + سیلیکات → یکنواختی کامل.

• سپس پرکننده ریزدانه را کم‌کم اضافه کنید تا کلوخه ایجاد نشود.

• در پایان، تسریع‌کننده را دقیق و نزدیک اجرای نهایی بیفزایید.

• ویسکوزیته‌ی هدف را با آزمون جریان (Flow Spread) کنترل کنید؛ در تزریق، روانی بیشتر اما بدون آب‌انداختگی مطلوب است.

تزریق یا ماله‌کشی دوغاب

انتخاب روش برای دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی به اندازه و پیوستگی درز بستگی دارد:

• تزریق با پکر/سرسوزن: برای درزهای پیوسته یا ترک‌های مویی عمیق. از پایین به بالا تزریق کنید و فشار را ثابت نگه دارید (معمولاً 0.5 تا 2 بار برای مصالح بنایی ظریف).

• ماله‌کشی/واش‌این: برای بندهای باز‌تر و نواحی بازپُر. دوغاب را به‌صورت ضربدری کار کنید تا پرشدگی کامل شود.

• قلمو-اشباع: روی نماهای متخلخل، یک یا دو دست دوغاب رقیق برای نفوذ عمیق‌تر.

پس از ژل‌زایی، اگر «بقیه‌ی سطح» نیاز به یکنواختی دارد، یک دست پوشش معدنی نازک یا بندکشی نهایی را روی کار بیاورید.

کنترل کیفیت و آزمون‌ها

کیفیت دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی را می‌توان با آزمون‌های ساده کارگاهی سنجید:

• ویسکوزیته/جریان: قیف مارش یا بشقاب جریان؛ عدد هدف را ثبت کنید.

• ژل‌تایم: شیشه ساعت/فنجان نمونه با کرنومتر.

• آب‌انداختگی: اندازه‌گیری جداشدگی آب پس از 30 دقیقه.

• چسبندگی کششی موضعی: پس از 7 روز، کنده‌برداری کوچک در ناحیه‌ی غیرنما.

• بازبینی بصری: نبود آثار شوره‌ی تازه، پرشدگی یکنواخت، عدم نشست.

مصرف و برآورد مقدار

برآورد مصرف دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی تابع حجم خالی درزهاست. فرمول ساده:

حجم دوغاب (لیتر) = طول درز (متر) × عرض میانگین (میلی‌متر) × عمق مؤثر (سانتی‌متر) × 0.1

(ضریب 0.1 تبدیل تقریبی واحدهاست). سپس 10–20٪ پرت اجرایی اضافه کنید.

نمونه محاسبه:

• طول درز: 35 متر

• عرض میانگین: 2 میلی‌متر

• عمق مؤثر: 3 سانتی‌متر

حجم ≈ 35 × 2 × 3 × 0.1 = 21 لیتر → با 15٪ پرت ≈ 24 لیتر.

برای تزریق ریزدرز، مصرف واقعی به نفوذ جانبی در بافت نیز وابسته است؛ همیشه یک «بخش پایلوت» 1–2 متری اجرا و عدد واقعی را از روی آن کالیبره کنید.

سازگاری با مصالح بنایی

دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی با بسترهای سیلیکاته (آجر رسی، سنگ سیلیسی، ملات‌های آهکی/سیمانی) سازگار است. نکات ظریف:

• سنگ‌های کربناته (مرمر/تراورتن): تست موضعی لازم است؛ تغییر ظریف تُن یا مات‌شدن ممکن است.

• آجرهای لعاب‌دار/کم‌جذب: نفوذ محدودتر؛ از روش ماله‌کشی و آماده‌سازی مکانیکی قوی‌تر کمک بگیرید.

• بلوک AAC/گازی: جذب بالا؛ پیش‌مرطوب‌سازی دقیق و کنترل ژل‌تایم الزامی است.

خطاهای رایج و رفع عیب

• شوره‌زدگی پس از خشک‌شدن: احتمال شست‌وشوی ناکامل یا محلول سدیمی غلیظ. راهکار: رقیق‌سازی هوشمند، انتخاب پتاسیم برای نماهای حساس، شست‌وشوی اولیه‌ی کنترل‌شده.

• گیرش در پمپ/شلنگ: تسریع‌کننده زود اضافه شده یا دما بالا. راهکار: افزودن تسریع‌کننده در لحظه‌ی آخر، بچ‌های کوچک‌تر، سایه‌انداز.

• آب‌انداختگی روی سطح: نسبت آب زیاد یا پرکننده کم. راهکار: افزایش ریزدانه، کاهش آب، همزدن یکنواخت.

• نفوذ ناکافی در درز: ویسکوزیته بالا یا درز مسدود. راهکار: رقیق‌سازی محدود، پاک‌سازی مکانیکی، تزریق از پایین به بالا.

سناریوی اجرایی نمونه

یک نمای آجری با ترک‌های 0.3 تا 1.5 میلی‌متر و تراوش رطوبت:

1. پاک‌سازی بندهای پوک و برس‌زنی.

2. مرطوب‌سازی کنترل‌شده‌ی درزها.

3. تهیه‌ی طرح B (پایه پتاسیم) با ژل‌تایم 15–20 دقیقه.

4. تزریق کم‌فشار از پایین به بالا تا ظهور دوغاب در پَکر مجاور.

5. پاک‌کردن سطح بیرون‌زده پیش از ژل‌شدن.

6. بازبینی 24–48 ساعته و در صورت نیاز، «پَس‌تزریق» لکه‌ای.

7. بندکشی ظریف نهایی جهت یکنواختی بصری.

ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست

دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی قلیایی است. از دستکش، عینک و ماسک گردوغبار هنگام کار با پرکننده استفاده کنید. از رهاسازی محلول‌های غلیظ در زهکش خودداری کنید؛ نواحی پاششی را با آب فراوان رقیق و پاکسازی کنید. ظروف و پمپ‌ها را بلافاصله پس از اتمام کار با آب شسته و خشک کنید.

نکات اقلیمی و زمانی

• هوای گرم: کارپذیری کوتاه‌تر؛ بچ کوچک، تسریع‌کننده کمتر، سایه.

• هوای سرد: ژل‌تایم طولانی؛ پیش‌گرمایش ملایم مصالح/محلول (نه بیش از 30°C)، تسریع‌کننده کمی بیشتر.

• باران: تا زمان ژل‌گیری کامل پوشش موقت ایجاد کنید.

چک‌لیست سریع اجرایی

• نمونه‌ی پایلوت 1–2 متری بزنید.

• ژل‌تایم را پَس از تنظیم نسبت‌ها ثبت کنید.

• ویسکوزیته را برای روش انتخابی (تزریق/ماله) تأیید کنید.

• پاک‌سازی و مرطوب‌سازی بستر را دقیق انجام دهید.

• پاک‌کردن رو‌زدگی دوغاب را قبل از ژل انجام دهید.

• 24–48 ساعت بعد، بازبینی و در صورت نیاز پَس‌تزریق.

بهترین قیمت برای خرید سیلیکات سدیم

اگر پروژه‌ی شما به دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی نیاز دارد، پیشنهاد می‌کنم از دسته محصولات «سیلیکات سدیم» (مایع/پودری) و همچنین دسته «سیلیکات پتاسیم» در فروشگاه SilicateGostar بازدید کنید. در این دسته‌ها، گزینه‌های با درصد جامدات و ماژول متنوع برای تطبیق دقیق با پروژه‌ی شما عرضه می‌شود و می‌توانید با واحد فنی درباره‌ی ژل‌تایم هدف، ویسکوزیته و طرح اختلاط مشورت کنید.

جمع‌بندی کاربردی

• دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی یک سامانه‌ی معدنی، پایدار و سازگار با آجر/سنگ است که با ژل‌زایی کنترل‌شده، مسیرهای نفوذ را می‌بندد.

• با انتخاب صحیح پایه سدیمی/پتاسیمی، نسبت‌های اختلاط و زمان‌های کارپذیری را به‌نفع نفوذ، پرشدگی و ظاهر نهایی تنظیم کنید.

• اجرای موفق، نتیجه‌ی آماده‌سازی دقیق، اختلاط مرحله‌ای و کنترل کیفی ساده اما منظم است.

• یک پایلوت کوچک قبل از اجرا، خطاهای پرهزینه را حذف می‌کند و مصرف واقعی را روشن می‌سازد.

پرسش‌های متداول

1. دوغاب سیلیکاتی برای آب‌ بندی درز های بنایی روی همه‌ی نماها جواب می‌دهد؟
   روی بسترهای سیلیکاته (آجر، سنگ‌های سیلیسی، ملات‌های آهکی/سیمانی) بهترین نتیجه را می‌دهد. برای سنگ‌های کربناته حساس، تست موضعی توصیه می‌شود.
2. سیلیکات سدیم یا پتاسیم، کدام بهتر است؟
   برای نماهای حساس به شوره و پروژه‌های نمایان، پتاسیم معمولاً تمیزتر و کم‌شوره‌تر است. سدیم اقتصادی‌تر است و در کارهای غیرنما یا کنترل‌شده، عملکرد بسیار خوبی دارد.
3. زمان کارپذیری چقدر است؟
   بسته به دما و نسبت‌ها، معمولاً 10 تا 40 دقیقه. با تسریع‌کننده‌ی قوی می‌تواند به 5–15 دقیقه برسد. عدد دقیق را در کارگاه اندازه‌گیری کنید.
4. آیا دوغاب سیلیکاتی نفس‌کشی دیوار را می‌بندد؟
   خیر؛ نسبت‌ها و روش اجرا اگر درست انتخاب شوند، راه‌های مویی آب‌بند می‌شوند اما عبور بخار تا حد مناسبی حفظ می‌شود.
5. چطور مصرف را تخمین بزنیم؟
   با طول، عرض میانگین و عمق مؤثر درز، حجم را محاسبه و 10–20٪ پرت اضافه کنید. یک پایلوت 1–2 متری بهترین راه کالیبراسیون است.
6. خطر شوره بعد از اجرا چیست؟
   در محلول‌های سدیمی و شست‌وشوی ناکامل احتمال دارد. انتخاب پتاسیم برای نماهای حساس و رعایت روش اجرا، ریسک را کم می‌کند.
7. آیا می‌توان همزمان بندکشی نهایی انجام داد؟
   بله؛ معمولاً پس از ژل‌گیری و بازبینی، یک دست بندکشی ظریف برای یکنواختی بصری اجرا می‌شود.
8. به چه ابزارهایی نیاز است؟
   همزن دور پایین، سطل تمیز، پمپ تزریق کم‌فشار یا ماله/قلمو، پکرهای مناسب، ابزار پاک‌سازی اولیه و تجهیزات ایمنی فردی.